Po zakończeniu wojny w Ukrainie, aktualna stanie się kwestia odbudowy kraju. Państwo będzie musiało zająć się odbudową fabryk, hut, lotnisk, odtworzeniem elementów infrastruktury, a także – wobec skali zniszczeń wielu miast – wziąć na siebie inwestycje w zakresie budownictwa mieszkaniowego.
Podobnie jak w Polsce, obowiązkowym trybem składania zamówień w sektorze publicznym jest przetarg. Zgodnie z obowiązującym prawem, zdecydowana większość przedsiębiorstw należących do państwa jak i innych jednostek publicznych, co do zasady musi nabywać usługi i towary niezbędne do wykonywania swoich funkcji w drodze przetargów. Otwiera to szerokie perspektywy dla wykonawców / dostawców krajowych jak i zagranicznych, którzy chcą uczestniczyć w zamówieniach rządowych.
Od 1 sierpnia 2016 r. wszystkie procedury zakupowe wszystkich klientów na Ukrainie odbywają się wyłącznie za pośrednictwem elektronicznego systemu zamówień Prozorro (prozorro.gov.ua). Na tej dostępnej nieodpłatnie platformie zamieszczane są też wszelkie informacje o przetargach publicznych. Stąd można pobrać odpowiednie ogłoszenia czy przeanalizować dokumentację przetargową.
Ustawa Ukrainy „O zamówieniach publicznych” z dnia 25 grudnia 2015 r., Nr 922-VIII, ustanawia równe warunki udziału w zamówieniach publicznych przez rezydentów i nierezydentów. Na pierwszy rzut oka warunki są proste i jasne: te same zasady dla wszystkich, żadnych ograniczeń i żadnych korzyści dla zagranicznego uczestnika, bez względu na to, z jakiego kraju pochodzi. Siłą rzeczy istnieją jednak pewne odrębności związane na przykład ze składaniem dokumentów. W przypadku cudzoziemców wszystkie dokumenty muszą być opatrzone klauzulą apostille i przedłożone wraz z tłumaczeniem przysięgłym. Jeżeli wymogi przetargowe obejmują wypisy z rejestrów państwowych Ukrainy, cudzoziemiec musi dostarczyć wypisy z podobnych rejestrów w swoim kraju.
Wśród warunków wzięcia udziału w przetargu często znajdziemy dodatkowe wymagania wymagania dotyczące odpowiednio długiego czasu prowadzenia określonej działalności lub udokumentowania doświadczenia w danej dziedzinie.
Przetarg składa się z kilku etapów i trwa do momentu wyłonienia ostatecznego zwycięzcy lub odrzucenia wszystkich ofert.
Głównym kryterium oceny według zasad przetargu jest korzyść ekonomiczna. Dlatego aplikacja z najniższą ceną jest rozpatrywana jako pierwsza. Po ustaleniu oferty z najniższą ceną, zamawiający ma pięć dni na jej przestudiowanie. Jeżeli dokumentacja takiego oferenta spełnia pozostałe warunki przetargu, zamawiający ma prawo ogłosić go zwycięzcą bez rozpatrywania innych ofert. W tym momencie postępowanie przetargowe uważa się za zakończone.
Jeśli oferta z najniższym wynagrodzeniem nie spełnia wymagań zamawiajacego, kontynuuje on ocenę wszystkich pozostałych wniosków. Na tym etapie analizowana jest już nie tylko cena i dokumentacja przedłożona przez uczestników, ale także dodatkowe czynniki, takie jak formy płatności, warunki serwisu gwarancyjnego czy koszty operacyjne, jakie ponieść będzie musiał zamawiający w konkretnym przypadku.
Po wyborze wykonawcy / dostawcy, na platformie Prozorro publikowane jest oficjalne zawiadomienie o zamiarze zawarcia umowy przez zamawiającego. Jednocześnie system informuje elektronicznie wszystkich uczestników o wynikach przetargu. Każdy z nich ma prawo uzyskać od zamawiającego informacje o warunkach wybranej oferty. Uczestnicy postępowania o udzielenie zamówienia publicznego mogą złożyć skargę do Komisji Upoważnionej przy Stałej Radzie Administracyjnej Komitetu Antymonopolowego Ukrainy, jeżeli ich zdaniem przetarg odbył się z naruszeniem prawa. W przypadku odmowy uwzględnienia skargi uczestnik przetargu może domagać się unieważnienia przetargu na drodze sądowej. Właściwy w tych sprawach jest Rejonowy Sąd Administracyjny w Kijowie. Droga sądowa nie zawsze ma jednak sens, ponieważ rozpatrywanie sprawy może potrwać relatywnie długo, a nie wstrzymuje wykonania umowy z wybranym oferentem.
W przypadku zamówień o wartości nieprzekraczającej 50 000 hrywien stosuje się uproszczony system zamówień. Zawarta w tym trybie umowa z wykonawcą / dostawcą musi być jednak opublikowana na platformie zamówień. Trzeba dodać, że na czas wojny z oczywistych względów dodatkowo uproszczono procedurę udzielania zamówień publicznych.
Generalnie procedura udzielania zamówień publicznych na Ukrainie jest dość logiczna i przejrzysta, jednak oczywiście ma swoją specyfikę. Chcącym wziąć udział w zamówieniach publicznych radzimy więc skorzystać z pomocy specjalistów.