Publiczny obrót instrumentami finansowymi na Ukrainie realizowany jest przez kilka giełd, z których dwie główne mają swoje siedziby w Kijowie: Giełda Ukraińska (indeks: UAX) oraz Giełda Papierów Wartościowych PFTS (indeks: PFTS). Ich działalność jest zgodna z międzynarodowymi standardami, takimi jak wymogi Międzynarodowej Organizacji Komisji Papierów Wartościowych (IOSCO), Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej (MSSF), Standardy Bazylejskie czy dyrektywa MiFID II.
Kluczowe akty prawne regulujące rynek finansowy
Stabilność, przejrzystość oraz ochrona interesów inwestorów na ukraińskim rynku finansowym są zapewniane przez szereg aktów prawnych, z których główne to:
- Ustawa o papierach wartościowych i giełdzie (z 23 lutego 2006 r.) – podstawowy akt prawny określający zasady emisji, rejestracji i obrotu papierami wartościowymi, takimi jak akcje, obligacje czy instrumenty pochodne,
- Ustawa o państwowej regulacji rynku papierów wartościowych (z 30 października 1996 r.) – reguluje strukturę i kompetencje organów nadzoru, w tym Krajowej Komisji Papierów Wartościowych i Giełdy (NCSCFR), oraz ustala mechanizmy ochrony praw inwestorów i akcjonariuszy mniejszościowych,
- Ustawa o spółkach akcyjnych (z 27 lipca 2022 r.) – wraz z Kodeksem Gospodarczym (z 16 stycznia 2003 r.) określa zasady funkcjonowania spółek akcyjnych, emisji akcji, ich zbywania oraz obowiązki informacyjne,
- Ustawa o instytucjach wspólnego inwestowania (z 5 lipca 2012 r.) – reguluje działalność funduszy inwestycyjnych, w tym ich tworzenie, licencjonowanie i nadzór,
- Ustawa o licencjonowaniu działalności gospodarczej (z 2 marca 2015 r.) – ustala procedury uzyskiwania licencji na działalność zawodową na giełdzie, np. maklerską czy brokerską.
Organy nadzorcze
Nadzór nad rynkiem papierów wartościowych sprawuje Krajowa Komisja Papierów Wartościowych i Giełdy (NCSCFR), która monitoruje przestrzeganie przepisów, licencjonuje działalność zawodową, nadzoruje emisje papierów wartościowych oraz rozpatruje skargi uczestników rynku. Ważną rolę odgrywa także Narodowy Bank Ukrainy (NBU), który czuwa nad stabilnością instytucji bankowych zaangażowanych w obrót papierami wartościowymi.
Doskonalenie standardów
W największym zarysie można powiedzieć, że trwające aktualnie reformy legislacyjne zmierzają do:
- wzmacniania ochrony praw inwestorów,
- zwiększania przejrzystości działań uczestników rynku,
- podnoszenia bezpieczeństwa systemów obrotu,
- usprawniania procesów licencjonowania,
- usprawnień w cyfryzacji obrotu giełdowego.
Prace obejmują również uproszczenie procedur rejestracji papierów wartościowych i obniżenie barier wejścia dla nowych uczestników rynku.
Perspektywy rozwoju
Transformacja Ukrainy, zapoczątkowana wydarzeniami na Majdanie, sprzyja budowie nowoczesnego rynku finansowego. Pozostaje wyrazić przekonanie, że ciągłe doskonalenie regulacji i standardów, da tym solidniejsze warunki dla biznesu, przyciągając zagranicznych inwestorów i wspierając rozwój gospodarczy kraju, zwłaszcza po ustaniu działań zbrojnych związanych z trwającą wojną.
autorzy:
Svitlana Nemertsalova – adwokat w Ukrainie
Michał Wojtyczek – adwokat kierujący działem Ukrainian Desk
Niniejszy wpis zawiera ogólne informacje na temat omawianego zagadnienia prawnego. Nie stanowi porady prawnej ani rozwiązania konkretnej sprawy bądź problemu prawnego. Z uwagi na unikalny charakter każdego stanu faktycznego oraz zmienność stanu prawnego, w celu udzielenia porady prawnej zalecamy zwrócenie się o pomoc do kancelarii.